تبيين تفاوتهاي جسم عنصري و جسم مثالي از ديدگاه صدرالمتألهين (بررسي انتقادي)
محورهای موضوعی :
1 - دانش پژوه سطح 4، مرکز تخصصی فلسفه اسلامی حوزه علمیه، قم، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
يكي از تقسيماتي كه در منابع و آثار فلسفي دربارة حقيقت جسم بيان شده، تقسيم آن به جسم مثالي و جسم عنصري است. در اصلِ وجود اين تقسيم ميان حكماي متأخر اختلافنظري نيست اما تفاوتهايي براي جسم عنصري و مثالي ذكر كردهاند كه برخي از اين تفاوتها، مبتني بر همان مباني اخذشده در بحث مجرد و مادي است. حكما در تبيين مجرد و مادي، همه به يك شكل عمل نكرده و هر يك تعريفي متفاوت ارائه دادهاند. يكي از مسائلي كه در بحث تفاوتهاي جسم عنصري و مثالي حائز اهميت است، مسئلة وجود قوه است. علاوه بر اين، تفاوتهاي ديگري نيز ميان جسم مثالي و جسم عنصري بيان شده كه نميتوان آنها را تماماً مبتني بر بحث مجرد و مادي دانست. صدرالمتألهين در آثار خود مفصلاً به بررسي اين مسئلة فلسفي پرداخته و پانزده تفاوت را براي اين دو حقيقت بيان كرده است. بررسي اين تفاوتها، فهم بهتري از حقيقت جسم عنصري و جسم مثالي را براي ما در پيخواهد داشت. پژوهش حاضر نشان ميدهد كه برخي از اين تفاوتها صحيح، برخي نادرست و برخي ديگر نيز داراي تفصيل هستند.
One of the classifications of the reality of the body in philosophical sources and works divides it into Ideal and elemental types. There is no conflict among contemporary philosophers regarding the essence of this division itself; however, they have referred to some differences between elemental and Ideal bodies, some of which are based on the principles related to the discussion of material and immaterial entities. Philosophers have provided different definitions for the material and immaterial. One of the important problems in the discussion of the differences between elemental and Ideal bodies is the problem of the existence of potency. Nevertheless, some other differences between them have been mentioned that cannot be completely based on the discussion of material and immaterial entities. Mullā Ṣadrā has extensively dealt with this philosophical problem in his works and referred to 15 differences between these two realities. The study of these differences can provide a better understanding of the reality of elemental and Ideal bodies. The present study indicates that some of these differences are correct; some are incorrect, and some others demand further explanation.