تحقیق و بررسی نظر نهایی ملاصدرا در باب معنای «اعتباریت ماهیت»
محورهای موضوعی : ملاصدراپژوهی و اندیشۀ حکمت متعالیه
1 - دانشگاه تربيت مدرس
کلید واژه: اصالت وجود اعتباریت ماهیت وجود مجازی ماهیت وجود تبعی ماهیت ملاصدرا ,
چکیده مقاله :
در آثار ملاصدرا دو معنای متفاوت از «اعتباریت ماهیت» بچشم میخورد. در معنای اول «اعتباریت ماهیت» بمعنی تحقق تبعی ماهیت بواسطۀ وجود است، اما در معنای دوم، «اعتباریت ماهیت» بمعنی وجود ذهنی و مجازی ماهیت در متن خارج. ما در این مقاله سه فرضیه را بعنوان راهکارهای ممکن برای نیل به نظر نهایی ملاصدرا در باب معنای «اعتباریت ماهیت» پیشنهاد میکنیم و در نهایت با تقویت فرضیۀ سوم، این نتیجه را خواهیم گرفت که معنای اول «اعتباریت ماهیت» بعلت اشکالات عقلی که بر آن وارد میشود، قابل پذیرش نیست و صرفاً معنای دوم «اعتباریت ماهیت» را میتوان نظر نهایی حکمت متعالیه قلمداد کرد.
In Mulla Sadra’s works, two different meanings are provided for the “mentally-positedness of quiddity”. In the first one, it means the subordinate realization of quiddity through existence. However, in the second one, it means the mental and virtual existence of quiddity in the outside. In this paper, the author suggests three hypotheses as potential strategies in order to attain Mulla Sadra’s ultimate view regarding the meaning of “mentally-positedness of quiddity”. Finally, through the confirmation of the third hypothesis, he concludes that the first meaning of this concept is not acceptable because of its rational defects and argues that only the second meaning can be considered as the one intended in the Transcendent Philosophy.
جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم، تنظیم و تدوین حمید پارسانیا، قم، اسراء، 1386.
سبزواری، حاج ملاهادی، «تعلیقات اسفار» در: ملاصدرا، الحکمة المتعالیة فی الأسفار الاربعة، ج2: تصحیح و تحقیق مقصود محمدی، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1380.
سبزواری، حاج ملاهادی، شرح المنظومة فی المنطق و الحکمة، تحقیق و تعلیق محسن بیدارفر، قم، بیدار، 1390.
طباطبایی، سیدمحمدحسین، نهایة الحکمة، تصحیح و تعلیق غلامرضا فیاضی، قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1385.
عبودیت، عبدالرسول، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، تهران، سمت، 1389.
فیاضی، غلامرضا، هستی و چیستی در مکتب صدرایی، تحقیق و نگارش حسینعلی شیدانشید، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1388.
ملاصدرا، الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة، ج1: تصحیح و تحقیق غلامرضا اعوانی، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1383.
ملاصدرا، الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة، ج2: تصحیح و تحقیق مقصود محمدی، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1380.
ملاصدرا، الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة، ج4: تصحیح و تحقیق مقصود محمدی، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1383.
ملاصدرا، الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة، ج5: تصحیح و تحقیق رضا محمدزاده، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1381.
ملاصدرا، الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة، ج6: تصحیح و تحقیق احمد احمدی، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1381.
ملاصدرا، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تصحیح و تحقیق سیدمصطفی محقق داماد، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1391.
ملاصدرا، المسائل القدسیة، تصحیح منوچهرصدوقی سها، در: مجموعه رسائل فلسفی، ج4، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1391.
ملاصدرا، المشاعر، تصحیح مقصود محمدی، در: مجموعه رسائل فلسفی، ج4، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1391.
هیدجی، حاج محمد، تعلیقات علی شرح المنظومة فی المنطق و الحکمة، تصحیح و تعلیق محسن بیدارفر، قم، بیدار، 1391.