TI - اثبات تغيّر در عوالم فوق طبيعت بر اساس دو مبناي مختلف JO - خردنامه صدرا JA - بنیاد حکمت اسلامی صدرا LA - fa SN - 1560-0874 AU - سیده زهرا موسوی بایگی AU - سید مرتضی حسینی شاهرودی AU - عباس جوارشکیان AD - دانشگاه فردوسی AD - دانشگاه فردوسی مشهد AD - دانشگاه فردوسی مشهد Y1 - 1401 PY - 1401 VL - 1 IS - 1 SP - 57 EP - 70 KW - ‌حركت KW - تغيّر KW - ظهور KW - بطون KW - تكامل برزخي KW - بدن عنصري KW - اجمال و تفصيل KW - ملاصدرا DO - N2 - در جريان تعامل فلسفه با آموزه‌هاي ديني، مسائل بسياري توليد شده ‌است. ازجمله مباحث جديدي كه در چند دهة اخير مورد توجه بوده، مسئلة تكامل برزخي و اخروي نفوس است. از يكسو، بر اساس مباني و تصريحات جمهور فلاسفه و نيز ظاهر سخنان صدرالمتألهين، استكمال نفوس پس از مفارقت از بدن عنصري محال است. از سوي ديگر، ظاهر آيات و روايات بر استكمال نفوس در عوالم فوق طبيعت دلالت ميكند. اينگونه اختلافات، محققان و انديشمندان را به چاره‌انديشي واداشته است. مقالة حاضر كه به روش تحليلي ـ استدلالي نگاشته شده، ميكوشد بر اساس اصول رايج فلسفي و نيز با التفات به رويكرد عرفاني ملاصدرا، به اين پرسش كه «آيا نفس پس از مفارقت از بدن تغيّر و حركت ميپذيرد؟» از دو راه متفاوت پاسخ دهد. بررسيها در اين پژوهش نشان ميدهد كه بر اساس مباني حكما، تغيّر احوالِ نفوس پس از مرگ، امري مقبول و از باب ترتب صور بر يكديگر و اظهار ملكات و صور كسب شده در عالم طبيعت است. همچنين بر اساس خوانش عرفاني از حكمت متعاليه، تحولات عوالم فوق طبيعت، قطعي و از سنخ همين تحولات اينجهاني است، اما در اين ديدگاه تحول و حركت بمعناي رايج فلسفي نيست بلكه عبارتست از خروج از اجمال و كمون به تفصيل و ظهور. به اين ترتيب، در پژوهش حاضر هم با تحفظ بر اصول فلسفي و هم با ارائه تعريفي جديد از حركت، از ظواهر نقلي دال بر حركت، تبييني معقول ارائه شده است. UR - http://rimag.ir/fa/Article/32449 L1 - http://rimag.ir/fa/Article/Download/32449 TY _ JOURId - 32449